Không có bậc cha mẹ nào muốn mình trở thành "vật cản" trên con đường phát triển của con. Ai cũng mong con khôn lớn, hạnh phúc, tự lập và thành công. Thế nhưng, có một thực tế đáng tiếc là, rất nhiều phụ huynh hiện đại đang nuôi dạy con bằng bản năng, bằng cảm xúc, chứ không phải bằng hiểu biết hay kỹ năng.

Kết quả là, họ tưởng mình đang giúp con, nhưng lại đang kìm hãm chính tương lai con cái, khiến con lớn lên thiếu tự tin, thiếu kỹ năng sống, thậm chí dễ tổn thương trước những va vấp đầu đời.

Dưới đây là 3 kiểu phụ huynh phổ biến đang vô tình gây ra điều đó, rất nhiều người mắc phải mà không hề hay biết.

1. Phụ huynh "làm hộ, quyết thay" mọi việc của con

Con ăn gì, mặc gì, học gì, chơi với ai, tất cả đều do cha mẹ quyết định. Đến cả sở thích, ước mơ, mục tiêu tương lai… nhiều đứa trẻ cũng không có quyền được lựa chọn. Phụ huynh dạng này luôn nghĩ rằng: "Cha mẹ sống lâu hơn, trải nghiệm nhiều hơn, nên biết cái gì tốt cho con hơn con biết".

Nghe có vẻ hợp lý, nhưng thực tế, kiểu cha mẹ quyết hết, làm hết này đang âm thầm triệt tiêu khả năng tự chủ và tư duy độc lập của trẻ. Lâu dần, trẻ không còn dám đưa ra lựa chọn, không dám chịu trách nhiệm cho bất kỳ việc gì, thậm chí sống mà chẳng hiểu rõ mình là ai, mình muốn gì.

2. Phụ huynh "quá bao bọc, sợ con khổ"

Đây là kiểu cha mẹ luôn can thiệp ngay khi con gặp khó khăn:

- Con té nhẹ, chưa kịp đứng dậy đã có mẹ lao đến xót con!.

- Con bị điểm kém, lập tức nghĩ lỗi do giáo viên.

- Con than con mệt, cho nghỉ học ngay…

Họ luôn mang tâm lý con còn nhỏ, để sau lớn rồi tự lo, hoặc tệ hơn là không nỡ nhìn con khổ nên cố gắng "trải thảm" trên mọi bước đường.

Kết quả là, con lớn lên trong một chiếc "bong bóng bảo vệ", không rèn được sức bền tinh thần, không biết cách xoay xở với khó khăn, chỉ cần bị từ chối hoặc gặp một thử thách nhỏ là dễ gục ngã, bỏ cuộc.

3. Phụ huynh "chỉ số thành tích", chỉ quan tâm con học được gì, đạt gì

Đây là kiểu cha mẹ đặt nặng thành tích học tập, điểm số, giải thưởng. Với họ, bảng điểm đẹp mới là niềm tự hào, còn những điều như EQ, sức khỏe tinh thần, kỹ năng mềm, sự hạnh phúc... lại bị xem nhẹ hoặc thậm chí là xa xỉ.

Từ tiểu học, trẻ đã phải học kín lịch, hết Toán đến tiếng Anh, đàn, võ, bơi... chỉ để đáp ứng tiêu chuẩn con nhà người ta. Cuộc sống của trẻ bị đóng khung trong hai chữ thành tích, còn cảm xúc và sở thích cá nhân gần như bị lãng quên.

Nguy hiểm hơn, kiểu nuôi dạy này vô tình gieo vào đầu trẻ suy nghĩ: "Giá trị của mình nằm ở điểm số và kết quả". Và chỉ cần một lần thất bại, trẻ sẽ thấy mình vô dụng, dễ bị mất phương hướng hoặc rơi vào trầm cảm, lo âu.

Hãy tỉnh táo khi yêu con

Không ai phủ nhận tình yêu cha mẹ dành cho con là to lớn và vô điều kiện. Nhưng yêu không đúng cách, không đúng thời điểm, có thể trở thành lực kéo níu con lại, khiến con lớn lên với tâm thế thụ động, không dám bước ra khỏi vùng an toàn.

- Muốn con có một tương lai rộng mở, cha mẹ cần biết:

- Lùi lại một bước để con được tự trải nghiệm.

- Kiềm chế cảm xúc để con học cách xử lý tình huống.

- Đặt kỳ vọng hợp lý thay vì ép buộc theo chuẩn thành công của người khác.

- Quan tâm đến cảm xúc, tư duy và tâm lý của con, chứ không chỉ thành tích.