Trẻ nhỏ rất hay đòi bằng được một món đồ chơi nào đó – khóc lóc, mè nheo, năn nỉ "mua cho con đi", nhưng chỉ chơi một chút rồi... chán, bỏ xó. Tình trạng này không hiếm và thường khiến bố mẹ bối rối hoặc khó chịu. Nhưng thật ra, hiện tượng này có cơ sở tâm lý và phát triển rất rõ ràng.

Dưới đây là những lý do chính:

1. Não bộ trẻ phát triển theo hướng khám phá, không phải duy trì

Trẻ nhỏ (đặc biệt từ 2–6 tuổi) có tư duy tò mò rất mạnh mẽ nhưng lại chưa hình thành khả năng tập trung lâu dài.

Món đồ chơi mới giống như “kho báu” và sẽ thu hút ánh nhìn, tạo sự hứng thú tức thời. Nhưng khi cảm giác khám phá ban đầu qua đi, trẻ không còn thấy thú vị nữa.

2. Trẻ bị thu hút bởi bao bì, quảng cáo, hiệu ứng đám đông

Trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi màu sắc bắt mắt, quảng cáo hấp dẫn, lời rủ rê từ bạn bè, hay đơn giản là thấy các bạn khác có món đồ đó nên cũng muốn có. Nhưng trẻ không thực sự hiểu giá trị sử dụng của món đồ, nên khi chơi rồi thấy không hợp, chúng sẽ nhanh chóng chán.

3. Không phân biệt được giữa “thích” và “muốn có”

Trẻ thường đánh đồng cảm giác “nhìn thấy thích” với “phải có ngay”, nhưng thực chất chỉ là cảm xúc bốc đồng nhất thời. Khi cơn “khao khát” qua đi, món đồ chẳng còn hấp dẫn nữa.

4. Chưa biết trân trọng vì chưa phải bỏ công sức để có được

Món đồ do bố mẹ mua, trẻ không phải tiết kiệm, chờ đợi hay “tự kiếm được”, nên khó có cảm giác trân quý. Cũng như người lớn, những gì đến dễ thường... không mấy giá trị với ta.

5. Thiếu kỹ năng chơi sáng tạo

Nhiều trẻ được cho quá nhiều đồ chơi nhưng không được hướng dẫn cách chơi đa dạng hoặc phát triển ý tưởng sáng tạo, nên chơi một lúc là... hết chuyện để làm với món đó.

6. Không phải đồ chơi không tốt, mà là không phù hợp độ tuổi hoặc sở thích thật sự

Trẻ có thể đòi vì “muốn giống bạn”, nhưng sau đó lại thấy món đồ đó không hợp với khả năng, sở thích, nên nhanh chán là điều dễ hiểu.

Tóm lại

Việc trẻ nhanh chán món đồ đòi bằng được là hoàn toàn bình thường trong quá trình phát triển. Thay vì lo lắng hay nổi giận, bố mẹ nên xem đây là cơ hội để dạy con biết lựa chọn, kiểm soát cảm xúc và quý trọng giá trị – những bài học quý hơn cả món đồ chơi.

Tình huống cụ thể

Con nhất quyết đòi một món đồ chơi bằng được. Con khóc lóc, mè nheo, thậm chí ăn vạ giữa siêu thị. Nhưng khi được mua, chưa đầy 15 phút sau con đã vứt xó, không đoái hoài gì tới món đồ ấy nữa.

Phản ứng của bố mẹ có EQ thấp

1. Tức giận và quát tháo:

“Đấy! Mẹ đã bảo là không cần mua mà cứ nằng nặc đòi. Bây giờ thì vứt đấy à? Hư đốn!”

2. Chửi bới, mỉa mai con:

“Thấy chưa? Cái gì cũng đòi. Có bao giờ chơi được quá 1 ngày đâu. Phí tiền!”

3. Đánh đồng tính cách con:

“Mày chỉ biết đua đòi, không bao giờ biết trân trọng cái gì!”

Hậu quả

Trẻ có thể sợ hãi hoặc ngoan cố hơn, không học được bài học gì ngoài việc... giấu cảm xúc để tránh bị mắng. Niềm tin giữa bố mẹ và con dần suy giảm, con không dám chia sẻ mong muốn thật của mình nữa.

Phản ứng của bố mẹ có EQ cao

1. Bình tĩnh, không phản ứng theo cảm xúc

“Mẹ thấy con nài nỉ món đồ đó dữ lắm, mà giờ lại không muốn chơi nữa nhỉ?”

2. Gợi mở để con suy nghĩ

“Con nghĩ xem vì sao mình lại muốn nó nhiều như vậy lúc nãy, mà bây giờ lại chán?”

3. Tạo cơ hội cho con tự đánh giá

“Lần sau mình thử nghĩ kỹ trước khi xin mua món gì nhé, để tránh bị phí tiền và không thích chơi nữa.”

4. Đưa ra quy tắc rõ ràng cho những lần sau

“Từ nay, trước khi mua một món đồ chơi, con cần suy nghĩ 1–2 ngày xem có thực sự cần không. Nếu vẫn muốn sau thời gian đó, bố mẹ sẽ cân nhắc.”

Kết quả

Trẻ được dạy thay vì bị dằn vặt, học được cách tự đánh giá mong muốn, có trách nhiệm hơn với quyết định của bản thân, và đặc biệt là cảm thấy được bố mẹ đồng hành chứ không phán xét.

Gợi ý thêm cho bố mẹ

Có thể áp dụng quy tắc "chờ 48h" trước khi mua món đồ không thật sự cần thiết.

Cho con cơ hội “làm việc để kiếm đồ chơi” – ví dụ: tích điểm hành vi tốt để đổi món đồ con thích, giúp con biết trân trọng hơn.

Dạy con khái niệm “mong muốn” khác với “nhu cầu” – đơn giản, dễ hiểu theo độ tuổi.

Kết luận

EQ của bố mẹ thể hiện rõ nhất trong cách xử lý những tình huống “rất đời thường” như thế này. Dạy con cách kiểm soát ham muốn và lựa chọn có trách nhiệm không cần mắng mỏ – mà cần sự bình tĩnh, thấu hiểu và dẫn dắt bằng cảm xúc tích cực.