Hành vi trẻ đi thử dép người lớn, bắt chước hành động người lớn là một biểu hiện phát triển tâm lý rất tích cực, thuộc về giai đoạn phát triển nhận thức – xã hội và hình thành bản sắc cá nhân. Việc này không chỉ đáng yêu mà còn có nhiều ý nghĩa phát triển sâu sắc, không nên ngăn cản nếu hành vi không gây nguy hiểm.

1. Biểu hiện của sự phát triển trí tuệ và khả năng quan sát

Trẻ từ khoảng 1 tuổi trở đi bắt đầu quan sát và ghi nhớ hành động của người lớn xung quanh, đặc biệt là bố mẹ – những người có ảnh hưởng lớn nhất đến con.

Khi con bắt chước việc đi dép, mặc quần áo, cầm điện thoại, nấu ăn, xách túi,…, đó là cách bé học hỏi thông qua mô phỏng hành vi (imitation learning).

Đây là một trong những cách học tự nhiên, hiệu quả và quan trọng nhất ở trẻ nhỏ.

2. Biểu hiện của sự phát triển ý thức bản thân

Đi dép của bố/mẹ là cách bé thử đóng vai người lớn, thể hiện rằng bé đang có nhận thức về “cái tôi” và các vai trò trong gia đình .

Bé đang muốn khám phá: “Lớn lên sẽ ra sao?”, “Người lớn đi đứng như thế nào?”, “Mình có giống mẹ không?”,...

3. Hình thành năng lực tưởng tượng và chơi đóng vai

Trẻ đang bước vào giai đoạn phát triển kỹ năng chơi giả vờ (pretend play) – cực kỳ quan trọng với trí tưởng tượng, ngôn ngữ và kỹ năng xã hội.

Thử dép người lớn có thể đi kèm với các hành vi như: "Con là mẹ nha", "Con đi làm nè", "Con nấu ăn như ba",... → giúp bé rèn luyện tư duy sáng tạo và khả năng ngôn ngữ.

4. Là biểu hiện của sự gắn bó, tình cảm với bố mẹ

Bé muốn trở thành "phiên bản nhỏ" của bố hoặc mẹ, muốn giống người mà con yêu thương và tin tưởng nhất.

Điều này cho thấy bé có sự gắn bó cảm xúc an toàn với người thân, rất tích cực về mặt phát triển tâm lý xã hội.

Có nên ngăn cản hành vi này không?

Không nên ngăn cản một cách thô bạo hoặc chê bai bé là "vô duyên, kỳ cục" khi con làm như vậy.

Chỉ nên điều chỉnh nhẹ nhàng nếu:

Bé dùng dép quá to, dễ vấp té → mẹ có thể gợi ý bé chơi với dép cũ hơn, nhẹ hơn, an toàn hơn.

Bé bắt chước hành vi không phù hợp (nói nặng lời, bắt chước cãi vã) → bố mẹ cần kiểm soát hành vi của chính mình và hướng dẫn con bằng lời giải thích nhẹ nhàng, phù hợp lứa tuổi.

Bố mẹ nên làm gì khi con có hành vi này?

Kết

Việc trẻ bắt chước và thử làm người lớn – như đi dép, mặc áo hay bắt chước hành vi – là biểu hiện phát triển lành mạnh, phản ánh trí thông minh xã hội và cảm xúc. Bố mẹ nên quan sát, đồng hành và định hướng nhẹ nhàng, thay vì ngăn cản.