Giúp con “nhẹ nhàng” đi qua tuổi dậy thì

28/05/2025 09:31
Chị Bùi Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam, là mẹ của bé gái 14 tuổi và bé trai 12 tuổi, chia sẻ bí quyết đồng hành cùng các con ở tuổi dậy thì.

Chị Hải Yến cho biết, giống như nhiều trẻ đồng lứa khác, khi bước vào tuổi dậy thì, con gái chị cũng gặp phải những diễn biến thay đổi về tâm sinh lý. Con cũng có những điều bối rối, những thứ cảm thấy rất tò mò, thắc mắc. 

Và cảm xúc của con cũng thay đổi một cách thất thường hơn. Việc quản trị cảm xúc có sự thách thức, khó khăn hơn. Những cảm xúc tiêu cực, đặc biệt là sự nóng giận, khó chịu, bức bách dễ bột phát hơn, khó điều chỉnh và thất thường hơn so với giai đoạn trước đó.

Chị cũng vẫn nhận thấy rõ ở con sự hình thành của một "thế giới riêng". Con bắt đầu muốn tự mình giải quyết các vấn đề, thích tự lập và có nhu cầu được tôn trọng, được ghi nhận - điều rất phổ biến ở tuổi mới lớn. Lúc ấy, con giữ cho riêng mình nhiều bí mật, chỉ chia sẻ với nhóm bạn thân thay vì với mẹ. 

Chị Yến có chút bối rối song không quá ngạc nhiên, vì đó là điều tự nhiên của quá trình trưởng thành. Sau này, khi con đã cởi mở hơn và kể lại những câu chuyện trong giai đoạn đó, chị hiểu rằng: "Lúc ấy, với con, những điều đó là riêng tư cần được tôn trọng".

Chị cũng tôn trọng cả không gian riêng của con. Chẳng hạn như khi vào phòng con, chị luôn gõ cửa. Chị Hải Yến cũng đưa ra những quyết định phù hợp với giai đoạn phát triển của con. Ví dụ, chị cho con gái sở hữu điện thoại từ lớp 7, vì hoạt động học tập ở trường có nhiều yêu cầu sử dụng smartphone. 

Nhưng quan trọng nhất, chị luôn tự nhắc nhở bản thân: không kiểm tra điện thoại của con, không xâm phạm vào đời sống riêng tư của con. Từ đó đến nay - khi con đang học lớp 8 - chị chưa từng xem điện thoại của con bởi chị hiểu rằng, ở độ tuổi này, điều con cần là sự tin tưởng.

Theo chị Hải Yến, khi con bước vào tuổi dậy thì, cha mẹ cần xác định vai trò của mình là phải đồng hành và hỗ trợ để con có thể vượt qua giai đoạn này một cách an toàn và tích cực. Bởi đây là thời điểm con bắt đầu cảm nhận những thay đổi mới mẻ trong cơ thể, kèm theo đó là sự tò mò và nhu cầu tìm hiểu rất lớn- đặc biệt là về giới tính, về cơ thể và các vấn đề cá nhân.

Theo chị, nếu cha mẹ không đủ tinh tế để kiểm soát cảm xúc và phản ứng đúng cách, rất dễ khiến con cảm thấy ngại ngần, e dè khi muốn chia sẻ. Nhất là khi con bắt đầu có nhu cầu được công nhận là người trưởng thành, muốn giữ cho riêng mình một thế giới riêng. 

Hai yếu tố này kết hợp lại càng khiến con khép kín hơn với bố mẹ và ít chia sẻ hơn trước rất nhiều.

Chị Yến từng có lúc tự trách bản thân, nghi ngờ rằng mình chưa đủ hiểu con. Nhưng rồi chị quan sát con kỹ hơn: Con vẫn học tập ổn định, mối quan hệ bạn bè tốt, cách cư xử với gia đình không thay đổi. 

Và khi lắng nghe con nhiều hơn, chị hiểu được lý do con chọn những màu sắc đó là vì cảm xúc, cá tính của con đang phát triển thì chị cũng dần buông bỏ sự lo lắng. Chị học cách chấp nhận con, đồng hành cùng con trong giai đoạn đó để cả hai mẹ con đều trưởng thành hơn.

Sau vài tháng, mọi chuyện dần trở nên nhẹ nhàng. Cuộc sống của hai mẹ con ổn định trở lại. So với nhiều bạn cùng tuổi, chị đánh giá con gái chị trải qua tuổi dậy thì khá nhẹ nhàng. Ngay cả bây giờ, con cũng chia sẻ rằng con đã bước qua giai đoạn ấy một cách ổn thỏa. 

Con không có những biểu hiện ương bướng, phản kháng hay cãi lời bố mẹ, cũng không rơi vào trạng thái khép mình hay khủng hoảng tâm lý.

Chia sẻ với những người cha, người mẹ đang có con ở độ tuổi dậy thì, đặc biệt là khi con có những khó khăn, khủng hoảng tâm lý ở tuổi dậy thì, chị Yến cho rằng, trước tiên cha mẹ cần phải có sự chủ động trong việc tìm hiểu tâm sinh lý lứa tuổi. Ngoài ra, trong bất kỳ tình huống nào, cha mẹ cũng cần phải có thái độ tôn trọng con.


Tin xem thêm

Đừng trang điểm cho con bạn: Ẩn họa đằng sau lớp son phấn tưởng "vô hại" là những thứ cha mẹ không ngờ được

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
29/07/2025 09:08

Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy cứ hai giờ ở Mỹ lại có một trẻ em phải nhập viện do vô tình tiếp xúc với mỹ phẩm.

3 việc cha mẹ MQ thấp thường làm

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
28/07/2025 09:01

Trẻ không chỉ học qua lời nói mà còn qua hành vi của cha mẹ.

21 kỹ năng thoát hiểm cha mẹ cần dạy con để tự cứu mình trong mùa mưa bão

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
25/07/2025 09:20

Trẻ em cũng cần được trang bị những kỹ năng thoát hiểm cơ bản để có thể tự bảo vệ bản thân khi không may gặp phải tình huống nguy hiểm.

Con đòi hỏi bằng được nhưng cả thèm chóng chán: Phản ứng khác biệt của bố mẹ EQ thấp và bố mẹ EQ cao

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
24/07/2025 09:32

Việc trẻ nhanh chán món đồ đòi bằng được là hoàn toàn bình thường trong quá trình phát triển.

Cảm xúc của trẻ: Bố mẹ nên bao dung đến đâu là đủ?

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
23/07/2025 09:00

Nuôi dạy con bằng sự thấu hiểu đang là xu hướng được nhiều bậc cha mẹ áp dụng. Tuy nhiên, liệu có nên bao dung với mọi cảm xúc của trẻ, hay đôi khi cần phải uốn nắn chúng...

Độ tuổi phù hợp bắt đầu cho con ngủ riêng để con không khủng hoảng, mẹ không lo lắng

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
22/07/2025 09:19

Độ tuổi nào là phù hợp để cho con tách ngủ riêng?

Đến tuổi tách ngủ riêng, mẹ có nên để bé ngủ cùng anh chị lớn trong nhà?

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
21/07/2025 09:40

Dưới đây là phân tích kỹ lưỡng giúp mẹ cân nhắc có nên để bé ngủ cùng anh/chị khi bắt đầu tách ra ngủ riêng không.

1 bà mẹ hiện đại không biến con trai thành "mami boy", mà biết cách dạy dỗ để định hình nên "người đàn ông" con sẽ trở thành trong gia đình riêng sau này

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
18/07/2025 09:21

Sự dạy dỗ, tư tưởng và quan điểm sống của mẹ không chỉ ảnh hưởng đến nhân cách của con trai mà còn định hình nên "người đàn ông" mà con sẽ trở thành trong chính g...

1 đứa trẻ không được sống cùng với bố mẹ sẽ trưởng thành với tính cách, tâm lý ra sao?

THIÊN CHỨC LÀM MẸ
16/07/2025 11:27

Ai cũng biết bố mẹ bỏ nhau thì khổ nhất là con cái. Thế nhưng, những đứa trẻ "khổ nhất" mà người ta nói đó sẽ lớn lên, trưởng thành như thế nào?